کد مطلب:298733 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:199

انگیزه ی ابوبکر از تصرف فدک


بدن تردید انگیزه ی ابوبكر از تصرف فدك حضرت زهرا علیهاالسلام زاییده ی شرایط سیاسی بود. ابن ابی الحدید، می نویسد: از علوی معروف به علی بن مهنا كه فردی با ذكاوت و صاحب فضل بود سوال شود فكر می كنی قصد ابوبكر و عمر از تصرف فدك چه بود؟ پاسخ داد همانا آن دو پس از غصب خلافت، خواستند با تصرف فدك، حضرت علی علیه السلام پشتیبانی نداشته باشد و او را ضعیف كرده باشند. [1] .


و یكی از متكلمین شعیه امامیه، معروف به علی بن تقی می گوید: فدك دارای نخلستانهای بزرگ مانند نخلستانهای كنونی كوفه بود و آنچه ابوبكر و عمر از تصرف فدك حضرت فاطمه علیهاالسلام قصد كردند چیزی نبود مگر اینكه حضرت علی علیه السلام- از محصولات غلات فدك برای نشستن بر مسند خلافت قدرت می یافت به همین جهت ابوبكر و عمر، حضرت علی علیه السلام و سایر بنی هاشم و بنی عبدالمطلب را حتی از حقشان در خمس محروم ساختند. پس همانا شخص فقیر كه مالی برای او نباشد كوشش و تلاش او ضعیف می شود و نزد مردم كوچك می شود. و برای كسب معاش برای خانواده اش مشغول می شود و فرصتی برای كسب ریاست و ملك نخواهد داشت. پس بنگر كه در سینه ی (ابوبكر و عمر) مرضی است كه دارویی برای آن نیست و عامل آن مرض از بین رفتن اخلاق نیكو و نبودن ایمان و عقیده ی محكم است. [2] .

خالد محمد خالد می نویسد: در و اقع مسئله ی فدك و تصرف آن آزمایش بزرگی برای ابوبكر بود. [3] با استناد به مطالب ابن ابی الحدید، ابوبكر با مصادره ی فدك حضرت فاطمه علیهاالسلام قصد داشت بنی هاشم را از نظر اقتصادی ضعیف سازد كه ضعف اقتصادی، موجب ضعف اجتماعی و نظامی نیز خواهد شد، و دیگر حضرت علی علیه السلام توان مبارزه برای احقاق حق حق خود را نخواهد داشت. از طرفی


دیگر ابوبكر با این ترفند سیاسی در اذهان عمومی این تفكر را شایع می نمود كه وی برای اجرای عدالت و احكام اسلام حتی اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله را با دیگر مردم برابر می داند او با پایمال نمودن حقوق اهل بیت رسول خدا و ستم كردن به آنان سعی كرد به حكومت نامشروع خود، مشروعیت بخشد و بر اعتبار خویش بیفزاید.


[1] شرح ابن ابي الحديد، جلد 16، ص 236 در اين صفحه آمده است: «و قال علوي في الحله يعرف بعلي بن مهنا، ذكي ذو فضائل: ما تظن قصد ابي بكر و عمر بمنع فاطمه فدك؟ قلت: ما قصدا به قال: ارادا الا يظهرا لعلي- و قد اغتصباه الخلافه-...». در ناسخ التواريخ، جلد سوم، صص 123- 122 در اين باره چنين آمده است: عمر بن خطاب به ابوبكر گفت: اي ابوبكر اگر در حكومت تو خللي پديد آيد از جانب علي عليه السلام و طرفدارانش است و كساني كه در خانه ي فاطمه عليهاالسلام گرد آنان جمع شده اند بندگان مال و ثروت هستند، فدك را ملي اعلام كن تا شيعيان ايشان به ملازمت تو درآيند.

[2] ر. ك: شرح ابن ابي الحديد، جلد 16، ص 237- 236 در اين صفحه آمده است. «و قلت لمتكلم من متكلم الاماميه يعرف بعلي بن تقي... و كان فيها من النخل نحو ما بالكوفه الان من النخل، و ما قصد ابوبكر و عمر بمنع فاطمه عنها الا الا يتقوي علي و سائر بني هاشم و بني المطلب... فانظر الي ما قد وقر في صدور هولاء و هو داء لادواد له، و ما اكثر ما تزول الاخلاف والشيم فاما العقائد الراسخه فلا سبيل الي زوالها!.

[3] ر. ك: خلفاء الرسول، ص 92.